Λίγα λόγια... Σ’ αυτή την ταραχώδη αλλά και επική εποχή που ζούμε, μπροστά μας ανοίγονται δύο βασικά μονοπάτια. Εκείνο της ανεπάρκειας, της υποδούλωσης και του μετανθρωπισμού, στο οποίο η ψυχή συρρικνώνεται για να χωρέσει σε ξένα και αφύσικα καλούπια, και εκείνο της εμπόρεσης, της πληρότητας και της ελευθερίας, τον δρόμο που οδηγεί πάλι τον άνθρωπο στην απεραντοσύνη του και στον αληθινό του κόσμο. Μια τέτοια πραγματικότητα ακραίων διαφορών και αντιφάσεων περιγράφει προφητικά ο Κάρολος Ντίκενς στην Ιστορία δύο πόλεων: «Ήταν οι καλύτεροι καιροί, ήταν οι χειρότεροι καιροί, ήταν η εποχή της σοφίας, ήταν η εποχή της ανοησίας, ήταν τα χρόνια της πίστης, ήταν τα χρόνια της δυσπιστίας, ήταν η εποχή του Φωτός, ήταν η εποχή του Σκότους, ήταν η άνοιξη της ελπίδας, ήταν ο χειμώνας της απελπισίας, είχαμε τα πάντα μπροστά μας, δεν είχαμε τίποτε μπροστά μας, πηγαίναμε όλοι γραμμή για τον Παράδεισο, πηγαίναμε γραμμή όλοι προς την αντίθετη κατεύθυνση – κοντολογίς, η περίοδος εκείνη έμοιαζε τόσο πολύ με την τωρινή, που κάποιες από τις πιο θορυβώδεις αρχές της επέμεναν, για καλό ή για κακό, να γίνεται αντιληπτή με ακραίες αντιθέσεις μονάχα».* Έτσι, καλούμαστε να επιλέξουμε ανάμεσα στο «ελεύθερον ήμαρ» και στο «δούλειον ήμαρ» και να αποφασίσουμε αν θα ζήσουμε σαν μικρά και ασήμαντα όντα που έχουν ξεχάσει την πραγματική τους υπόσταση ή αν «θα γιατρέψουμε των σκιών το ξεθώριασμα και θα παραδοθούμε στο φως». Η ασχημάτιστη μορφή του αύριο μάς «ζητά να μη χτιστεί μονάχα από πηλό και χώμα», αλλά «με το ρούχο του ουρανού της πάλι να ντυθεί». Ειρήνη Χαβρεδάκη *Το απόσπασμα από το βιβλίο Ιστορία δύο πόλεων του Κάρολου Ντίκενς είναι σε μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου.