Σε όλες τις κατεχόμενες από τις δυνάμεις του Άξονα χώρες, κοινό στοιχείο υπήρξε ο σχηματισμός φιλογερμανικών κυβερνήσεων και το φαινόμενο της συνεργασίας με τον κατακτητή. Σε πολλές περιπτώσεις, η αγριότητα που επέδειξαν αυτοί απέναντι στον άμαχο πληθυσμό ξεπέρασε την αγριότητα των Γερμανών, οι οποίοι αντιλήφθηκαν ότι η ένοπλη συνεργασία με τους Έλληνες θα υποδαύλιζε τον ενδοελληνικό διχασμό. Επιπλέον, καθώς αυτοί συμμετείχαν αδιάλειπτα στ Γερμανών εναντίον των κομμουνιστών αντιστασιακών, βοηθούσαν να «εξοικονομηθεί πολύτιμο γερμανικό αίμα». Η Αντίσταση στην Ελλάδα υπήρξε μαζική και ιδιαίτερα δραστήρια. Η σημαντικότερη από τις πολλές αντιστασιακές οργανώσεις ήταν το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) το οποίο διέθετε στη Μακεδονία την Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας (ΟΜΜ). Στη δύναμή της ανήκε η Χη Μεραρχία του ΕΛΑΣ και σε αυτήν το 16ο Σύνταγμα ΕΛΑΣ Βερμίου, οι άντρες του οποίου συγκρούστηκαν τόσο με τους Γερμανο ένοπλους συνεργάτες τους. Ορισμένοι μάλιστα από αυτούς, όπως ο Κωνσταντίνος Κολλίντζας, διακρίθηκαν για τη διοικητική τους ικανότητα και τη γενναιότητα. Με τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και την ήττα των δυνάμεων του Άξονα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, η Αντίσταση στην Ελλάδα δεν αναδείχθηκε σε «ιδρυτικό μύθο» για τη διαμόρφωση της νέας μεταπολεμικής εθνικής ταυτότητας, εξαιτίας της σφοδρής εμφύλιας αντιπαράθεσης που ξεκίνησε στη διάρκεια της Κατοχής, συνεχίστηκε στον Εμφύλιο και διατηρήθηκε ως πολιτικό καθεστώς τουλάχιστον έως το 1974. Μεγάλο μέρος της αντιστασιακής δράσης της Αριστεράς, που τελούσε υπό διωγμό, παρέμεινε στην αφάνεια για δεκαετίες, μέχρι που τη δεκαετία του 1980 το ΕΑΜ αναγνωρίστηκε ως αντιστασιακή οργάνωση. Το βιβλίο φιλοδοξεί να κάνει ευρέως γνωστά γεγονότα και πρόσωπα που έδρασαν στο τοπικό και ευρύτερο περιβάλλον της κατοχικής Μακεδονίας, συμβάλλον διατήρηση της μνήμης αλλά και στην ανασύνθεση, όσο αυτό είναι δυνατό, της μεγάλης εικόνας που αφορά στην Κατοχή και την Αντίσταση στην περιοχή της Μακεδονίας.