Ο παρών Τόμος III εξετάζει τα φροϋδικά κείμενα τα οποία γράφτηκαν μεταξύ των ετών 1910 και 1917 - την περίοδο κατά την οποία η ψυχαναλυτική εξέλιξη βρέθηκε στο ακμαιότερο σημείο της. Ήταν η περίοδος κατά την οποία είχε αρχίσει να εμπεδώνεται η λειτουργία του ψυχικού οργάνου ως ένα ακραιφνώς μεταψυχολογικό φαινόμενο υπαγόμενο σε νόμους και κανόνες μιας φαντασιακής μίμησης της φύσης παρά στη μελέτη της βιολογικής επιστήμης. Αυτό μπορούμε εύκολα να το διαπιστώσουμε κυρίως μέσα από τα κείμενα του Τόμου XIV της Standard Edition του Sigmund Freud. Κινούμενοι εντός ενός τόσο απαιτητικού επιστημονικού χώρου βλέπουμε την κατανόηση του ψυχισμού να γίνεται μέσα από την ιδιαίτερη σχέση που έχει αναπτύξει το εγώ με το εν πολλοίς άγνωστο ασυνείδητο. Όσο προχωρούμε στα φροϋδικά κείμενα αυτό γίνεται πιο ευκρινές. Το εγώ εκτός από την προστασία του εαυτού και την συνδιαλλαγή του με τον κόσμο μέσω του ασυνειδήτου δίνει επίσης μορφή, νόημα, συναισθηματισμό και κάνει το ασυνείδητο από αρκετά έως πολύ συνειδητό. Δεν μένει μόνο στη δράση των αντανακλαστικών και αυτοματικών λειτουργιών της ομοιοστασίας και της αυτοπροστασίας που προσφέρονται αφειδώς από τη φύση αλλά συγχρόνως μετατρέπει ό,τι μπορεί σε λεκτικά σχήματα. Για τον σκοπό αυτό υιοθετεί ευρέως τη χρήση φαντασιώσεων οι οποίες λειτουργούν εκτός του χώρου της υλικής υπόστασης των πραγμάτων. Αφότου το ζωώδες ένστικτο εγκαταλείφτηκε από το εγώ, το τελευταίο διευκολύνθηκε στο έργο του από την παρουσία της λίμπιντο. Η ψυχανάλυση διεισδύσει σ όλους αυτούς τους χώρους του ψυχισμού από τη συνήθη καθημερινότητα μέχρι την ψυχική νόσο, εν γένει. Ο τρόπος που λαμβάνει χώρα αυτή η διείσδυση περιγράφεται στον παρόντα τόμο καθώς, επίσης, και στον τελευταίο Τόμο IV της Μεταψυχολογίας, που θα ακολουθήσει.